2007-10-28

Cyber Culture Concepts (ဆုိက္ဘာဓေလ့ အေကာက္အယူမ်ား)



စကားပလႅင္
`အုိင္တီ´ ေခတ္ဆုိသည္မွာ ျငင္းဆုိမည့္သူ မရွိသေလာက္ ရွားေနၿပီထင္ပါသည္။ တစ္ခုေတာ့ရွိသည္။ မိမိတို႔မွာ စုိက္ပ်ဳိးေရးလူ႔အဖဲြ႕အစည္းတြင္သာ ရွိေနဆဲျဖစ္၍ သူမ်ား အုိင္တီတုိင္း လုိက္တီစရာမလုိဆုိသူအခ်ဳိ႕ ရွိသေလာက္ ရွိပါလိမ့္ဦးမည္။ (ဤပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ ယခုစာစုမွာ ဖတ္စရာမလုိပါ။) စင္စစ္ အုိင္တီ၏ လက္တံမ်ားမွာ စုိက္ပ်ဳိး အပါအ၀င္ ဘ၀၏ေနရာတုိင္း၊ ေထာင့္တုိင္းတြင္ အရွိန္ျပင္းျပင္းႏွင့္ တုိး၀င္လ်က္ ရွိေန ၿပီျဖစ္ပါသည္။ သုိ႔ႏွင့္အမွ် အုိင္တီအေျခခံေသာ အေကာက္အယူသစ္မ်ားႏွင့္ ၎တုိ႔ကုိသယ္ပုိးလာေသာ ေ၀ါဟာရသစ္မ်ားမွာလည္း ဘာသာရပ္နယ္ပယ္အသီးသီးသုိ႔ သဘာ၀က်စြာ လွ်ံက်လာေတာ့သည္။ ´ဆုိက္ဘာ ဓေလ့အေကာက္အယူမ်ား´(Cyber culture Concepts) ဆုိပါစုိ႔။ ဤသုိ႔ေသာ အေကာက္အယူမ်ားႏွင့္ မယဥ္ ပါးလွ်င္ပင္ ေခတ္ၿပိဳင္အျခင္းအရာမ်ားကို ခ်ဥ္းကပ္လုိ႔ မရႏုိင္ေလာက္ေအာင္ ျဖစ္ေနရသည္။ ဤသည္ပင္ စာေရးသူအပါအ၀င္ ေခတ္ေရစီးကုိ မ်က္ေျချပတ္မခံလုိသူမ်ားအတြက္ မေသးလွေသာ အခက္အခဲႀကီး ျဖစ္ေတာ့သည္။ ယခုစာစု၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ စာေရးသူႏွင့္ဘ၀တူ ေသာတုဇနမ်ားအတြက္ အထိုက္သင့္ အဆင္ေျပလြယ္ကူေစရန္ လက္လွမ္းမီသမွ် စုစည္းၾကည့္ျခင္း ျဖစ္ပါေၾကာင္း။

(A)
ARTIFICIAL INTELLIGENCE (AI)
ARTIFICIAL LIFE (A-LIFE)
ေအအုိင္ႏွင့္ ေအလုိက္ဖ္


၂၀၀၁ ခုႏွစ္က နာမည္ႀကီး ဒါရုိက္တာ စတီဗင္စပီးလ္ဘာ့ဂ္ရဲ႕ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားတစ္ကား ထြက္လာတယ္။ နာမည္က ေအအုိင္ (A.I) တဲ့။ ဒီဇာတ္ကားရဲ႕ အဓိကဇာတ္လုိက္က လူသားပုံဏၭာန္ ပ႐ုိဂရမ္သြင္းထားတဲ့ `ေဒးဗစ္´ ဆုိတဲ့ စက္႐ုပ္ေလးပါ။ ထူးျခားတာက အဲဒီေဒးဗစ္မွာ လူလုိခ်စ္တတ္တဲ့ ပ႐ုိဂရမ္ပါ ထည့္ေပးထား တယ္။ ဒီလုိနဲ႔ ေဒးဗစ္ဟာ သူ႔ရဲ႕ေမြးစားအေမကုိ လူသားကေလးက သူ႔အေမအေပၚထားတဲ့ အခ်စ္မ်ဳိးနဲ႔ ခ်စ္ေန ေရာ။ သားအရင္း မာတင္ ဆုံးသြားတဲ့ ေမြးစားအေမကလည္း ေဒးဗစ္ကို သားအရင္းလုိ ျပန္ခ်စ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မာတင္လည္း ျပန္ရွင္လာေရာ ေဒးဗစ္ကို ေမ့သြားေတာ့တယ္။ ဒီဇာတ္ကားမွာ စပီးလ္ဘာ့ဂ္ ေျပာခ်င္တာက လူ နဲ႔စက္ရဲ႕ အျပန္အလွန္သံေယာဇဥ္ အေၾကာင္းပါ။
ဒီဇာတ္ကား ထြက္လာတယ္ဆုိရင္ပဲ အနာဂတၱိဆရာ၊ အယ္လ္ဗင္းေတာ္ဖလာ ေျပာခဲ့ဖူးတဲ့ စကားတစ္ခြန္း ကို ျပန္ကုိးကား ၫႊန္းဆုိခ်င္စရာ ျဖစ္လာေတာ့တယ္။ `အနာဂတ္အေၾကာင္း မွန္းဆၾကည့္ခ်င္ရင္ သိပၸံ၀တၳဳ ေတြဖတ္၊ သိပၸံ႐ုပ္ရွင္ေတြၾကည့္´ ဆုိတဲ့ စကားပါ။ တကယ္ေတာ့ စပီးလ္ဘာ့ဂ္ ရဲ႕ဇာတ္ကားဟာ စိတ္ကူးယဥ္ သိပၸံ႐ုပ္ရွင္လို႔ ေျပာဖုိ႔ေတာင္ ခက္မယ္ထင္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္မွာ `ေအအုိင္´နဲ႔ ပတ္ သက္တဲ့ သုေတသနေတြက အေတာ္အရွိန္ရေနပါၿပီ။
အတိအက် ဇာတ္ေၾကာင္းျပန္ရရင္ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္ေလာက္ကတည္းက ဒီေ၀ါဟာရကို စထြင္ခဲ့ၾကတာလုိ႔ ဆုိပါ တယ္။ A.I ဆုိတာ Artificial Intelligence ရဲ႕ အတုိေကာက္ပါ။ လုံးေကာက္ဘာသာျပန္မယ္ဆုိရင္ `ဉာဏ္ အတု´ ေပါ့။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၅၀ အတြင္းမွာပဲ `ေအအုိင္´ သုေတသနဟာ အဆင့္အဆင့္ ဖံြ႕ၿဖိဳးၿပီး ျပင္ပလုပ္ငန္း နယ္ပယ္ (အထူးသျဖင့္) စီးပြားေရးမွာ တစ္စတစ္ ေနရာယူလာခဲ့ပါတယ္။
ပထမေတာ့ လူ႔လုပ္အားေနရာမွ အစားထုိးသုံးလုိ႔ ရႏုိင္မယ့္ စက္႐ုပ္ (႐ုိေဘာ့) ေတြက စတာပါ။ ေနာက္ အဲဒီ႐ုိေဘာ့ေတြထဲမွာ လူ႔အျပဳအမူျဖစ္စဥ္ေတြကို ပ႐ုိဂရမ္ သြင္းၾကည့္လာတယ္။ ေနာက္တစ္ဆင့္ေရာက္ေတာ့ လူ႔စိတ္ကူးျဖစ္စဥ္ကုိပါ ထည့္ၾကည့္လာၾကတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ စက္႐ုပ္နဲ႔မတူတဲ့ စက္႐ုပ္ (Mecha) ေတြ ေပၚလာေရာ။ သူတုိ႔တစ္ေတြဟာ ပုံမွန္ဇီ၀ေဗဒနည္းနဲ႔ မ်ဳိးပြားလာတဲ့ သတၱ၀ါ (Orga) လည္း မဟုတ္ေလေတာ့ စက္႐ုပ္တစ္ ပုိင္း လူတစ္ပုိင္းလုိ႔ ေျပာရမယ္ထင္ပါရဲ႕။ သူတုိ႔ရဲ႕ အသိဉာဏ္ကို ဉာဏ္အတု (ေအအုိင္)လုိ႔ ေခၚတာပါ။
ေအအုိင္ကုိ ပထမဆုံး တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ေစ်းကြက္တင္လုိက္တာက Game ထုတ္လုပ္ေရးလုိ႔ ေျပာရပါ လိမ့္မယ္။ အထူးသျဖင့္ Action Game ေတြမွာ `မဟာဗ်ဴဟာစဥ္းစားနည္း´ (Strategic Thinking) ကုိပါ program သြင္းလာေတာ့ စက္ဟာစက္အဆင့္ကိုလြန္ၿပီး သတၱ၀ါတစ္ေကာင္လုိျဖစ္လာေတာ့တယ္။ ဒါကုိ `႐ုိဘုိဆက္ပိန္း´ (Robo Sapien) လုိ႔ ေခၚလာၾကတယ္။ 1997 ခုႏွစ္ေရာက္ေတာ့ အျပာရင့္ (DeepBlue) လုိ႔ အမည္ေပးထားတဲ့ computer က ကမၻာ့စစ္တုရင္ဘုရင္ ခ်န္ပီယံ ကက္စပါေရာ့ကုိ အႏုိင္ကစားပစ္လုိက္တယ္။ ဒီမွာတင္ လူ `ဟုိမုိဆက္ပိန္း´ (Homo Sapien) ကုိ ´႐ုိဘုိဆက္ပိန္း´ က ၿခိမ္းေျခာက္လာၿပီဆုိၿပီး အုတ္ေအာ္ ေသာင္းနင္းျဖစ္လာေတာ့တယ္။
ဒါေပမဲ့ သုေတသနပညာရွင္ေတြကေတာ့ ဒီလုိဂယက္မ်ဳိးေတြကို ထည့္တြက္ၾကဟန္ မတူပါဘူး။ သူတုိ႔ အလုပ္ (သုေတသန)ကုိ ဆက္လုပ္ရင္းနဲ႔ ေအအုိင္ဟာ ျပည့္စုံသထက္ ျပည့္စုံလာပါတယ္။ ျပႆနာေျဖရွင္းေရး တုိ႔၊ ဘာသာစကားအသုံးျပဳတာတုိ႔၊ ဘာသာျပန္စကားအသုံးျပဳတာတုိ႔၊ ေရာဂါရွာေဖြတာတုိ႔၊ လူနဲ႔အျပန္အလွန္ စကားေျပာတာတုိ႔ စတဲ့ function အသစ္ေတြကို program သြင္းလာၾကတယ္။ ဒီေတြ႕ရွိခ်က္ေတြကို စီးပြားေရး နယ္ပယ္မွာလည္း စမ္းသပ္အသုံးျပဳလာၾကတယ္။ အျပန္အလွန္စကားေျပာ program သြင္းထားတဲ့ EZLIZA ဆုိတဲ့ software ဆုိရင္ စိတ္ကုေရာဂါကုထုံးေတြမွာေတာင္ အသုံးျပဳလုိ႔ ရေနၿပီလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ေနာက္တစ္ဆင့္ သုေတသနေရာက္ေတာ့ ေအအုိင္ မွာ အခ်စ္၊ အမုန္း စတဲ့ `စိတ္လႈပ္ရွားမႈ´ (emotion) နဲ႔ လူမွာသာရွိႏိုင္တဲ့ `မွ်ေ၀ခံစားစိတ္´ (Empathy) ကုိပါ program သြင္းဖုိ႔ ႀကိဳးစားလာၾကတယ္။ စီးပြားေရး ေလာက ကလည္း ေနာက္မက်ပါဘူး။ ကေလးခ်စ္တတ္တဲ့ program သြင္းထားတဲ့ ကေလးထိန္းနာရီေတြ ထုတ္လုပ္ဖုိ႔ စိတ္ကူးလာၾကတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ လူ႔အျပဳအမူကုိသာ ကုိယ္စားျပဳႏုိင္တဲ့ ႐ုိဘုိဆက္ပိန္းဟာ လူ႔စိတ္လူ႔ သဘာ၀ကုိပါ ကုိယ္စားျပဳမယ့္ `ဆုိက္ကိုဆက္ပိန္း´ (Psycho Sapien) အဆင့္ထိေရာက္ေတာ့မလုိ ျဖစ္လာ ေတာ့တယ္။
ဒီမွာတင္ ေအလုိက္ဖ္ (Artificial Life) ဆုိတဲ့ ေနာက္ထပ္အေကာက္အယူတစ္ခု ကၽြဲကူးေရပါ ေပၚလာခဲ့တာ ပါ။ `ဘ၀အတု´ လုိ႔ တုိက္႐ုိက္ဘာသာျပန္ႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။ Digital ပတ္၀န္းက်င္သစ္မွာ ဇီ၀ျဖစ္စဥ္ေရာ၊ အေတြးျဖစ္စဥ္ပါ လူနဲ႔မျခား ဖန္တီးႏုိင္စရာရွာလာၿပီမုိ႔ ဘ၀ကိုအတုလုပ္လုိ႔ရၿပီဆုိတဲ့သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေအလုိက္ဖ္သုေတသနက လူပုံတူမိတၱဴပြားတာတုိ႔၊ ဆင့္ကဲျဖစ္စဥ္ကို ျဖတ္သန္းၾကည့္ေစတာတုိ႔၊ လုိက္ေလ်ာ ညီေထြ ျပဳျပင္ျပာင္းလဲႏုိင္စြမ္းတုိ႔ စတာေတြကို ဖုိးကပ္စ္လုပ္ပါတယ္။
သိပၸံစာေရးဆရာ `မတ္ခ္လူဒ္၀စ္ခ္´ ကေတာ့ computer virus ေတြကို ကနဦး ေအလုိက္ဖ္ပုံသဏၭာန္ေတြ လုိ႔ဆုိတယ္။ အမွန္တကယ္မရွိေပမဲ့ အစစ္အမွန္လုိပဲ အရာထင္ေစတာမုိ႔ ဒါကို `အစစ္နီးပါးအတု´ (Virtual) လုိ႔လည္း ေခၚၾကတယ္။ (ဒီကေရွ႕ဆုိရင္ ခပ္လြယ္လြယ္ `ဗီြ´ လုိ႔ပဲ သုံးပါမယ္) ဒီကစၿပီး ဗီြသေဘာဟာ နယ္ပယ္အားလုံးကို ျပန္႔သြားေတာ့တယ္။ ဗီြ-ေကာ္ပုိေရးရွင္း၊ ဗီြ-ႏုိင္ငံေတာ္၊ ေျပာရရင္ `ဗီြ-ဃရာ၀ါသ´ (V-Sex) ဆုိတာေတာင္ ရွိလာတယ္။ `ဆုိက္ဘာဓေလ့´ နဲ႔ မကင္းႏုိင္သမွ်အားလုံးကို ဗြီေရွ႕ဆက္နဲ႔ခ်ိတ္ၿပီး အေကာက္အယူသစ္ေတြ ခ်ဲ႕ယူလာၾကတယ္။
ဆုိခဲ့ၿပီးတဲ့အတုိင္း `ေအအုိင္´နဲ႔ `ေအလုိက္ဖ္´ ဟာ သုေတသန နယ္ပယ္ကိုေက်ာ္ၿပီး လက္ေတြ႕ဘ၀ထဲကို ေရာက္သေလာက္ ေရာက္ေနပါၿပီ။ ဒါနဲ႔အမွ် ဒႆနဆရာေတြ၊ လူမႈေဗဒပညာရွင္ေတြၾကားမွာ အျငင္းပြားစရာ ဒီဘိတ္သစ္ေတြ တစ္ေထာႀကီး လွ်ံက်လာေတာ့တယ္။ အဲဒီပညာရွင္ေတြထဲမွာ အခုေလာေလာဆယ္ ထပ္ဆုံး ေရာက္ေနသူကေတာ့ `မက္ဆာခ်ဴဆက္နည္းပညာတကၠသုိလ္´ (MIT) က ပါေမာကၡ ရွာရီ-တာကယ္ ျဖစ္ပါ တယ္။ သူ ေရးသားျပဳစုလုိက္တဲ့ `ဒုတိယအတၱ၊ ကြန္ပ်ဴတာႏွင့္ လူ႔၀ိဉာဥ္´ (The second self: Computers and the Human Spirit) ဆုိတဲ့ စာအုပ္ဟာ ဒီကေန႔ ဒီဘိတ္အားလုံးရဲ႕ ဆုံခ်က္လုိ႔ေတာင္ ေျပာႏုိင္ေလာက္ တယ္။
ပါေမာကၡ တာကယ္က ေအလုိက္ဖ္ဟာ ဇီ၀လြန္ဘ၀ပုံသဏၭာန္´ (Post-biological life form) လုိ႔ ဆုိပါ တယ္။ ဇီ၀ဘ၀ပုံသဏၭာန္ (Biological life form) မွာ လူ႔ဘ၀ရဲ႕ စိတၱေဗဒ သက္ေရာက္မႈအေနနဲ႔ `အတၱ´ ဆုိတာ ရွိတယ္။ ဒါကို သူက `ပထမအတၱ´ (The first self) လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အခု ဇီ၀ဘ၀လြန္ပုံသဏၭာန္မွာ ေကာ အတၱမရွိႏုိင္ေပဘူးလားလုိ႔ ေမးခြန္းထုတ္တယ္။ ရွိခဲ့ရင္ ဒါကို `ဒုတိယအတၱ´ (Second self) လုိ႔ ေခၚထုိက္ တယ္။ ပတ္၀န္းက်င္သစ္ (ဆုိက္ဘာဓေလ့) ေပၚမွာ ဘ၀ပုံသဏၭာန္ႏွစ္မ်ဳိးလုံး ရွိႏုိင္တာမုိ႔ အတၱခ်င္း တုိးတုိက္မိ စရာရွိလိမ့္မယ္လုိ႔ ေဟာကိန္းထုတ္ထားတယ္။ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္က ထြက္ခဲ့တဲ့ The Matrix ႐ုပ္ရွင္ဟာ ဒီေဟာကိန္း ကို ဇာတ္လမ္းဖဲြ႕ထားတာလုိ႔ ဆုိပါတယ္။

(B)
BLOG/BLOGGER/BLOGGING
ဘေလာ့/ဘေလာ့ဂါ/ဘေလာ့ဂင္း

1997 ခုႏွစ္က ႐ုိေဘာ့၀စ္စဒမ့္ကြမ္ website မွာ စေတြ႕ရတဲ့ ေ၀ါဟာရလုိ႔ အဆုိရွိပါတယ္။ စသုံးစဥ္က weblog ပါ။ ေနာက္မွ အတုိခ်ဳံ႕ၿပီး Blog ျဖစ္လာရာကေန တြင္က်ယ္လာတဲ့ ေ၀ါဟာရျဖစ္ပါတယ္။ အတိအက် ဘာသာျပန္ဖုိ႔ မလြယ္တာမုိ႔ `ဘေလာ့´ ပဲ ထားလုိက္ၾကပါစုိ႔။ အဓိပၸါယ္က ကြန္ပ်ဴတာ keyboard၊ ဒါမွမဟုတ္ Cellphone သုံးၿပီး ကုိယ္ေျပာခ်င္၊ ေရးခ်င္ရာေတြ ခ်ေရးလုိ႔ရတဲ့ website ေတြကို ေခၚပါတယ္။ မ်ားေသာ အားျဖင့္ နိစၥဓူ၀ကိစၥေတြကို မွတ္တမ္းတင္ၾကတာမုိ႔ internet diary လုိ႔လည္း ေခၚၾကတာရွိတယ္။ တခ်ဳိ႕က ကို္ယ္ပုိင္ website တင္ၿပီး ကိုယ္ပုိင္ `ဘေလာ့´ ေတြ ေထာင္ထားၾကတာရွိသလုိ ဘယ္သူမဆုိ တစ္ျပားမွ ေပးစရာမလုိဘဲ free ၀င္ေရးလုိ႔ရတဲ့ website ေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။
ဘေလာ့ဂါ Blogger ဆုိတာက အဲသလုိ မုိးေပၚမွာ စာေရးတဲ့သူေတြကို ေခၚတာပါ။ ေနာက္ပုိင္းမွာ internet
Journalist လုိ႔ ေခၚၾကတာလည္းရွိရဲ႕။ ဒီလုိ အြန္လုိင္းေပၚမွာ စာေရးၾကတာမ်ဳိးကို `ဘေလာ့ဂင္း´ blogging လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ဘေလာ့ဂါ ေတြစုၿပီး အေၾကာင္းအရာတစ္ခုခုကို `တည္´ ေဆြးေႏြးၾက တာမ်ဳိးကိုလည္း `ဘေလာ့ဂင္း´ လုိ႔ သုံးလာၾကပါတယ္။
`ဘေလာ့လႈပ္ရွားမႈ´ဟာ စခါစကေတာ့ သာမန္လုိ႔ ေျပာႏုိင္ေလာက္ပါတယ္။ ကုိယ့္ရင္ထဲရွိတာ၊ ကုိယ့္စိတ္ ထဲရွိတာ ခ်ေရးလုိက္တဲ့သေဘာမုိ႔ ဒုိင္ယာရီေရးတာနဲ႔ တူပါတယ္။ မကြာလွပါဘူး။ ေရးၾက ေျပာၾကတဲ့ အေၾကာင္းအရာအမ်ားစုကလည္း ပုဂၢိဳလ္ေရးသက္သက္က မ်ားပါတယ္။ `မာမီ ကေျပာတယ္၊ ဒီေန႔ မုိးရြာမယ္´ တဲ့ စတာမ်ဳိး။ ေနာက္ေတာ့ အမ်ားနဲ႔သက္ဆုိင္တဲ့ကိစၥ၊ (ေျပာရရင္) လူ႔အဖဲြ႕အစည္းတစ္ခုလုံးနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ကိစၥေတြကုိပါ ဘေလာ့ လုပ္လာၾကတယ္။ ဘေလာ့ဂါ အခ်င္းခ်င္းလည္း အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးၾကတာ၊ ေ၀ဖန္ ၾကတာေတြရွိလာတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း internet
Journalist လုိ႔ ေခၚလာၾကတာျဖစ္မယ္ ထင္ပါရဲ႕။
ဘေလာ့လႈပ္ရွားမႈရဲ႕ ထူးျခားခ်က္က ဘာအကန္႔အသတ္ အထိမ္းအခ်ဳပ္မွ မရွိတာပါ။ ဥပေဒနဲ႔ကန္႔တာ ထိမ္း တာ မေျပာနဲ႔၊ အယ္ဒီတာေတာင္ မရွိဘူး။ ကုိယ္ေရးခ်င္၊ ေျပာခ်င္တာကုိ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ခ်ေရးၾကတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ နာမည္၀ွက္နဲ႔ ေရးၾကတာမ်ားလုိ႔ မေက်နပ္တဲ့လူေတြဘက္ကလည္း အေရးယူဖုိ႔ မလြယ္ပါ ဘူး။ အခုလို အထိန္းအခ်ဳပ္မရွိလုိ႔ ဗရမ္းဗတာျဖစ္တာမ်ဳိး ရွိသေလာက္ ရွိေပမယ့္ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းတဲ့ သတင္း စီးဆင္းမႈကို အားေပးတာေတာ့ အမွန္ပဲ။ ႏုိင္ငံသား အခြင့္အေရး (citizen right) ကုိ အျပည့္အ၀ အသုံးခ်ၾက တာမုိ႔ ႏုိင္ငံသား ဂ်ာနယ္လစ္ (Citizen Journalist) လုိ႔ ေခၚၾကတာေတြလည္း ရွိတယ္။
Media ေလာကအေနနဲ႔ ဘေလာ့ဂါေတြကို အေလးထားလာရတဲ့ကိစၥကေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ `ခရာမႈတ္သူ´ (whistle blower) အခန္းကဏၰေၾကာင့္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ C.B.S လုိ အေက်ာ္ေဒးယ် မီဒီယာႀကီးကိုေတာင္ ဘေလာ့ဂါေတြက ဖြင့္ခ်ဖူးလုိ႔ မီဒီယာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ၿဖဳံၾကတယ္။ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ ေျမေပၚ မီဒီ ယာေတြ ဘယ္လုိမွရဖုိ႔ မလြယ္ေလာက္တဲ့ သတင္းဦး၊ သတင္းထူးေတြ ေပးႏုိင္တာမုိ႔ Journalist ေတြရဲ႕ အားကုိးရာလည္း ျဖစ္ျပန္တယ္။ `တံခါးဖြင့္ စူးစမ္းေလ့လာၾကတဲ့ သတင္းခန္းမေတြ´ (open-source newsrooms) ေတြ online ေပၚမွာ အၿပိဳင္းအ႐ုိင္းေပၚလာတာ ဘေလာ့ဂါ ေတြရဲ႕ ေက်းဇူးေၾကာင့္လုိ႔ ေျပာႏုိင္ စရာရွိပါတယ္။
အီရတ္စစ္ပဲြ အႀကိဳကာလေလာက္ကစၿပီး media ေလာက သာမကေတာ့ဘူး၊ ႏုိင္ငံေရးေလာက, ကပါ ဘေလာ့ဂါေတြကို အေလးထား ေစာင့္ၾကည့္လာရေတာ့တယ္။ အထူးသျဖင့္ ဘုရွ္အစုိးရရဲ႕ အီရတ္စစ္ပဲြေပၚလစီ ကို ေ၀ဖန္ေထာက္ျပတဲ့ အမည္မသိ ဘေလာ့ဂါေတြရဲ႕ သေဘာထားအျမင္ေတြဆုိရင္ စစ္မဟာဗ်ဴဟာပညာရွင္ ဆုိသူေတြေတာင္ လက္ဖ်ားခါရတယ္ဆုိပဲ။ ပညာရွင္တခ်ဳိ႕ကဆုိရင္ ဘေလာ့ဂါေတြအတြက္ ဆုိက္ဘာ ဒီမုိကေရစီကုိ လက္ေတြ႔က်င့္သုံးေနၾကတဲံ ပထမဆုံး `ခ႐ုဆိတ္တာ´ေတြလုိ႔ေတာင္ အမႊန္းတင္ၾကတယ္။
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘေလာ့လႈပ္ရွားမႈဟာ စတာဘာမွ မၾကာလွေသးေပမဲ့ အံ့ၾသေလာက္ေအာင္ အျပန္႔က်ယ္လာ တာေတာ့ ေသခ်ာတယ္။ အခုေလာေလာဆယ္ website ေပၚမွာ blog သန္းေပါင္း သန္း၀က္ေက်ာ္ေနၿပီလုိ႔ သိရတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတစ္ခုတည္းမွာကုိပဲ blogger ပရိသတ္ (32) သန္းထိရွိလာၿပီလုိ႔ ဆုိပါ တယ္။ နယူးေယာ့တုိင္းမ္ဂ်ာနယ္လစ္ `ေတာမတ္ဖရီးမင္း´ ကေတာ့ ဘေလာ့လႈပ္ရွားမႈကို `တံခါးမရွိ၊ ဓားမရွိ စူးစမ္းေလ့လာေရး´ (open-source) လုိ႔ အကဲျဖတ္တယ္။ ကမၻာႀကီးကို အဖ်ားခတ္လုိက္တဲ့ ႐ုိက္ခ်က္တစ္ခုလုိ႔ လည္း ဆုိပါတယ္။

BODY
ခႏၶာ

ဗုဒၶဓမၼအလုိအရ လူအပါအ၀င္ သတၱ၀ါေတြရဲ႕ ျဖစ္တည္မႈဆုိတာ ႐ုပ္နဲ႔နာမ္ရဲ႕ အစုအေ၀းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအစုအေ၀းကိုပဲ ခႏၶာငါးပါးလုိ႔ ေခၚပါတယ္။ ႐ုပ္ခႏၶာတစ္ပါး (႐ူပကၡႏၶာ) နဲ႔ နာမ္ခႏၶာေလးပါး (ေ၀ဒနကၡႏၶာ၊ သညကၡႏၶာ၊ သခၤါရကၡႏၶာ၊ ၀ိဉာဏကၡႏၶာ) တုိ႔ပါ။ လူေသၿပီဆိုတာနဲ႔ ႐ုပ္ခႏၶာေရာ၊ နာမ္ခႏၶာပါ အကုန္ခ်ဳပ္သြား ပါတယ္။
အုိင္တီအေၾကာင္းေျပာရင္းက ဗုဒၶဘာသာဘက္ ေရာက္သြားရတာ အေၾကာင္းရွိလုိ႔ပါ။ ဆုိက္ဘာဓေလ့မွာ ႐ုပ္ခႏၶာနဲ႔ နာမ္ခႏၶာကုိ ခဲြျခားၾကည့္ျမင္တဲ့ အေကာက္အယူေတြ ေပၚလာလုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ လူဟာ ဆုိက္ဘာ ဓေလ့ထဲ ေရာက္သြားတာနဲ႔ ႐ုပ္ခႏၶာႀကီးဟာ ေျမေပၚမွာ ငုတ္တုတ္က်န္ရစ္ၿပီး နာမ္ခႏၶာကသာ မုိးေပၚတက္ သြားတာလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ `အေသြးအသားကုိ ထားခဲ့ရတယ္´ (leaving the meat behind) လုိ႔ဆိုတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆုိက္ဘာဓေလ့အေတြ႕အႀကဳံဟာ `႐ုပ္ခႏၶာနဲ႔ ကင္းကြာေနတဲ့ နာမ္ခႏၶာရဲ႕ အေတြ႕အႀကဳံ (disembodimental experience) သာျဖစ္တယ္လုိ႔ သေဘာယူၾကတယ္။
ဒီအေတြ႕အႀကံဳကုိ ဆက္လက္ဆန္းစစ္ၾကရာက ႐ုပ္ခႏၶာ ကာယကံေျမာက္မပါေပမဲ့ ဒီဆုိက္ဘာ အေတြ႕အႀကဳံကုိ လူက သိရွိခံစားႏုိင္တယ္။ တုန္႔ျပန္ႏုိင္တယ္။ အစစ္အမွန္မဟုတ္ေပမဲ့ အစစ္အမွန္လုိပဲ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ရွိတယ္ စသည္ျဖင့္ ေဖာ္ထုတ္လာၾကတယ္။ ဒီသေဘာကို `ဗီြ-အစစ္အမွန္´ (virtual reality) လုိ႔ အမည္ေပးထားတယ္။ `အစစ္အမွန္နီးပါး အရိပ္အေယာင္ဘ၀´ လုိ႔ ဆုိရေလမလားပဲ။
ဒီသုေတသနရဲ႕ အစကို ျပန္ေျခရာခံလုိက္ရင္ 1984 ခုႏွစ္က ထြက္ခဲ့တဲ့ ၀ီလ်ံဂစ္ဆန္ရဲ႕ (Neuromancer) ဆုိတဲ့ သိပၸံ၀တၳဳကို ျပန္ၫႊန္းရပါလိမ့္မယ္။ ဒီ၀တၳဳထဲမွာ တကယ္လက္ေတြ႕ရွိေနတဲ့ ေလာကႀကီးတစ္ခုကို ဆုိက္ဘာဓေလ့ထဲမွာ အတုဖန္ဆင္းၾကည့္တယ္။ (ဆုိက္ဘာဓေလ့ဆုိတဲ့ ေ၀ါဟာရကိုလည္း ဂစ္ဆန္ကပဲ စထြင္ ခဲ့တာပါ) ေနာက္ဆုံး လက္ေတြ႕ေလာကထဲက လူေတြေသသြားေပမဲ့ ဆုိက္ဘာေလာက, က လူေတြ ဆက္ လက္အသက္ရွင္က်န္ရစ္တာကို ဇာတ္လမ္းဖဲြ႕ထားတယ္။
သူ႔၀တၳဳထြက္လာေတာ့ စာေပေ၀ဖန္ေရးဆရာေတြက ``ဒါ သိပၸံ၀တၳဳမဟုတ္ဘူး၊ ဂမၻီရ၀တၳဳ´´ လုိ႔ တုိက္ခုိက္ၾကတယ္။ အုိင္တီပညာရွင္ေတြကေတာ့ ပုိ႔စ္မုိဒန္ကမၻာႀကီးရဲ႕ ဥပမာတစ္ခုျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ အဲဒီကတည္းက အေလးထားခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ ဗီြ-အစစ္အမွန္ သုေတသနစလာခဲ့တာပါ။ လူမႈေဗဒပညာရွင္ ေတြကေတာ့ ပုိပုိၿပီး ႐ႈပ္ေထြးလာတဲ့ စက္နဲ႔လူ႔ရဲ႕ဆက္ဆံေရးကို သံသယနဲ႔ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကေလရဲ႕။ ေနာက္ပုိင္း ဘုိင္အုိတကၠႏုိလုိဂ်ီ အရွိန္ရလာေတာ့ `ဗီြ-ဘာ´ သုေတသနနယ္ပယ္မွာ အုိင္တီသာမက ဘီတီပါ တဲြလာတယ္။ ဇီ၀လူသာမ ဇီ၀လြန္လူပါ ျဖစ္လာႏုိင္စရာရွိတယ္လုိ႔ တြက္ဆေနၾကတယ္။ ဒါဆုိရင္ လူ႔သမုိင္းဟာ လည္း `လူသားလြန္သမုိင္း´ ျဖစ္လာေတာ့မယ္။ `လူ´ဆုိတဲ့ အထုိင္ေပၚမွာ ဖဲြ႕စည္းထားတဲ့ လက္ရွိဒႆန ေတြ၊ ေလာကအျမင္ေတြ အားလုံး ေဇာက္ထုိးမုိးေမွ်ာ္ျဖစ္ကုန္ေတာ့မယ္ဆုိၿပီး စုိးရိမ္မကင္း ျဖစ္ေနၾကေတာ့ တယ္။

(C)
COMMUNITY
ကြန္ျမဴနတီ

အတိအက် ဘာသာျပန္ဖုိ႔ ခက္သလုိ အလြန္အျငင္းပြားၾကရတဲ့ ေ၀ါဟာရလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အသုံးအမ်ား ဆုံး အဓိပၸါယ္ေတြကို ေရြးထုတ္မယ္ဆုိရင္ေတာင္ အနည္းဆုံး အဓိပၸါယ္ကဲြ (၃)ခုေလာက္ ရွိလိမ့္မယ္။
ပထမအဓိပၸါယ္က `ပထ၀ီေဒသတစ္ခုအတြင္း အတူေပါင္းစည္းေနထုိင္ၾကတဲ့လူစု´ လုိ႔ ရပါတယ္။ ရပ္ကြက္ တစ္ခု၊ ေက်းရြာတစ္ရြာ၊ အသုိင္းအ၀ိုင္းတစ္ခု စသည္ျဖင့္ နားလည္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒုတိယအဓိပၸါယ္က ဒီထက္ ပုိနက္တယ္။ `တူညီတဲ့ ႏႈန္းစံတန္ဖုိး၊ တူညီတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့၊ တူညီတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြကို လူမႈအုပ္စု´ လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အခုလုိ တူညီတဲ့ ႏႈန္းစံတန္ဖုိး၊ တူညီတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈဓေလ့၊ တူညီတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြနဲ႔ ဆဲြစုၿပီး ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္တာကို `လူမႈအရင္း´ (social capital) လုိ႔ ေခၚတယ္။ ဒုတိယအဓိပၸါယ္ကုိပဲ ေနာက္ တစ္မ်ဳိး ဖြင့္ႏုိင္ပါေသးတယ္။ `ကြန္ျမဴနတီဆုိတာ လူမႈအရင္းတစ္ခုကို ကုိယ္စားျပဳတဲ့ လူစု´ေပါ့။ တတိယ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္ကေတာ့ `ကြန္ျမဴနတီဆိုတာ သတင္းတစ္ခုပ်ံ႕ႏွံ႔ႏုိင္တဲ့ `ခြင္´ ပါတဲ့။ အုိင္တီေခတ္မွာ အသုံးအမ်ားဆုံး ျဖစ္လာ႐ုံမက အေရးအႀကီးဆုံး ဖြင့္ဆုိခ်က္လည္း ျဖစ္ပါတ
`ဖာဒီနန္ေတာ္နီ´ ဆုိတဲ့ လူမႈေဗဒပညာရွင္ကေတာ့ ကြန္ျမဴနတီကုိ `ဆုိဆုိက္ရတီ´ (society) ဆုိတဲ့ ေ၀ါဟာရနဲ႔ယွဥ္ၿပီး ခ်ဥ္းကပ္ၾကည့္တယ္။ ကြန္ျမဴနတီ (ေတာ္နီရဲ႕စကားနဲ႔ဆုိရင္ gemeinschaft) ဆိုတာ `မ်ဳိး႐ုိး ဆက္စပ္မႈ´ (Kinship) နဲ႔ေႏွာင္ဖဲြ႕ထားတဲ့ တုိက္႐ုိက္ဆက္ဆံေရး ျဖစ္တယ္။ အမ်ားညီ က်င့္၀တ္ႏႈန္းစံေတြနဲ႔ ထိန္းထားတယ္။ ရာသက္ပန္တုပ္ေႏွာင္မႈသေဘာေဆာင္တယ္ စသည္ျဖင့္ ရွင္းျပပါတယ္။ စက္မႈေခတ္မတုိင္ ခင္က ရွိခဲ့တဲ့ စုိက္ပ်ဳိးေရးအေျခခံ ဆက္ဆံေရးလုိ႔ ဆုိပါတယ္။ (ေစာေစာကေျပာခဲ့တဲ့ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္ (၃) ခုထဲက ပထမႏွစ္ခုနဲ႔ အက်ဳံး၀င္ပါလိမ့္မယ္)
အစဥ္အလာ community ဆက္ဆံေရးကို စက္မႈေတာ္လွန္ေရးက ၿဖိဳခ်လုိက္ၿပီး အဲဒီေနရာမွာ ဆုိဆုိက္ရတီ သေဘာ၀င္လာတယ္။ ေတာ္နီက ဆုိဆုိက္ရတီကို (gesellschaft) လုိ႔ အမည္ေပးၿပီး ခုလုိရွင္းျပပါတယ္။ ဆုိဆုိက္ရတီဆုိတာ ဥပေဒစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြနဲ႔ ျပဌာန္းထားတဲ့ ကန္ထ႐ုိက္ဆက္ဆံေရးမ်ဳိး ျဖစ္တယ္။ `အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ´ (sovereignty) ဆုိတဲ့ အေထာက္အယူနဲ႔ စုစည္းထိန္းခ်ဳပ္တယ္။ စက္မႈေခတ္ရဲ႕ ဆက္ဆံေရးပုံသဏၭာန္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ေခတ္ၿပိဳင္ႏုိင္ငံရးသိပၸံပညာရွင္ `ဖရန္ဆစ္ကူယားမား´ ကေတာ့ လက္ရွိအုိင္တီေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ အရွိန္ အဟုန္ေအာက္မွာ ဆုိဆုိက္ရတီဆက္ဆံေရးေတြလည္း ၿပိဳက်ေနၿပီလုိ႔ ေကာက္ခ်က္ခ်တယ္။ ဒီေတာ့ ဆုိဆုိက္ ရတီေနရာမွာ ဘာနဲ႔အစားထုိးမလဲ ဆုိတဲ့ပုစၧာ ေပၚလာတယ္။ ဖူကူယားမားကေတာ့ community သေဘာ ျပန္ ေရာက္လာလိမ့္မယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ စက္မႈေခတ္မတုိင္မီက ရွိခဲ့တဲ့ community မ်ဳိးေတာ့ မျဖစ္ႏုိင္ ဘူးလုိ႔လည္း မွတ္ခ်က္ခ်တယ္။ အုိင္တီနဲ႔အၿပိဳင္ ျဖစ္ထြန္းလာတဲ့ ၂၁ ရာစု community သစ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။
ဒီေနရာအေရာက္မွာ ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့ တတိယအဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိခ်က္ကုိ ခ်ဲ႕စဥ္းစားဖုိ႔ လုိလာပါၿပီ။ "community" ဆုိတာ သတင္းတစ္ခု ပ်ံ႕ႏွံ႔ႏုိင္တဲ့ `ခြင္´ ဆုိတဲ့ ဖြင့္ဆုိခ်က္ပါ။ `သတင္းတစ္ခုပ်ံ႕ႏံွ႔ႏုိင္တဲ့ခြင္´ ဆုိတာ technology ဖံြ႕ၿဖိဳးမႈအဆင့္နဲ႔ တုိက္႐ုိက္အခ်ဳိးက်ပါတယ္။ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအားေကာင္းရင္ သတင္းေရစီးဟာ `ခြင္´က်ယ္ျပန္႔လိမ့္မယ္။ အားနည္းရင္ `ခြင္´ က်ဥ္းမွာေပါ့။ ေျခလ်င္သတင္းပုိ႔ရတဲ့ေခတ္ (မာရသြန္စစ္ပဲြ)၊ ျမင္းနဲ႔သတင္းပို႔ရတဲ့ေခတ္ (အေမရိကန္လြတ္ေျမာက္ေရးစစ္ပဲြ)၊ တယ္လီဖုန္း၊ ၀ါယာလက္စ္ စတာေတြနဲ႔ သတင္းပို႔တဲ့ေခတ္ (မေန႔တစ္ေန႔က အီရတ္စစ္ပဲြ) ။ Technology အဆင့္ခ်င္းမတူသလုိ စစ္ပဲြေတြရဲ႕ သဘာ၀ ကလည္း ေျပာင္းသြားတယ္။ community ဆုိတဲ့ ေ၀ါဟာရရဲ႕ အက်ယ္အျပန္႔ဟာလည္း သဘာ၀က်စြာ ေျပာင္း သြားရပါေတာ့တယ္။

Ref: ေက်ာ္၀င္း (ဆုိက္ဘာဓေလ့ အေကာက္အယူမ်ား)


2007-10-24

Expert Guide for Windows Registry

What is the Registry?
Registry ဆုိသည္မွာ 32 bit version မ်ားျဖစ္ေသာ Microsoft Windows မ်ားတြင္ပါ၀င္ေသာ Windows 95, 98, ME, NT/2000 တုိ႔၏ settings ႏွင့္ options မ်ား ပါ၀င္ေသာ database ႀကီးတစ္ခုပင္ျဖစ္ပါသည္။
Registry တြင္ PC မ်ားအတြက္
hardware, software, users ႏွင့္ preferences မ်ားပါရွိေသာ information မ်ားႏွင့္ settings မ်ားပါ၀င္ပါသည္။ User တစ္ဦးသည္ Control Panel setting, (သို႔) File Association, System Policies တြင္ install တင္လုိက္ေသာ software မ်ားသည္ Registry အတြင္းတြင္ ထပ္ဟပ္ေျပာင္းလဲၿပီး သုိေလွာင္ထားရွိသည္။

(Registry သုိ႔ ၀င္ေရာက္ေမႊေႏွာက္ျခင္း)
ကြန္ပ်ဴတာစနစ္တြင္ အခ်ဳိ႕ေသာ ေျပာင္းလဲခ်က္မ်ားကို Start>Control Panel မွ တစ္ဆင့္ အလြယ္တကူ ျပင္ႏုိင္သလုိ Registry သုိ႔ ၀င္ၿပီးျပင္ႏုိင္တာမ်ားလည္း ရွိတယ္။ သုိ႔ေသာ္ registry အေၾကာင္းကုိ အေတာ္ အသင့္နားလည္ထားသင့္ပါတယ္။ သုိ႔မဟုတ္ပါက windows စနစ္ကို ပ်က္စီးေစၿပီး file မ်ားပ်က္ကုန္တာမ်ဳိး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ မည္သုိ႔ပင္ျဖစ္ေစ registry မွာ ျပင္ျခင္းျဖင့္ စိတ္၀င္စားဖြယ္ေျပာင္းလဲခ်က္မ်ားကို ရရွိႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

(For Windows XP Standard)
Hiding Control Panel from Start Menu
(Start Menu ေအာက္က Control Panel ကုိ ေဖ်ာက္ထားျခင္း)
1. Starting Regedit.
2.HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Policies\Explorer
ကုိ ဖြင့္ၿပီး ၎ Explorer တြင္ Right Click ႏွိပ္ပါ။ ေပၚလာေသာ popup menu တြင္ New>DWORD Value ကုိ ေရြးခ်ယ္ၿပီး ႏွိပ္လုိက္ပါ။ ေပၚလာေသာ 'New Value #1' တြင္ 'NoControlpanel' ဟု ႐ုိက္ထည့္ပါ။ ၎စာ သားေပၚတြင္ mouse ကုိ Right click ျပဳလုပ္ၿပီး 'Modify' ကုိ ဖြင့္ပါ။ ေပၚလာေသာ 'Edit DWORD Value' dialog box တြင္ 'Value data' ကုိ '1' ဟု ေျပာင္းထည့္ၿပီး 'OK' ကုိ ႏွိပ္လုိက္ပါ။ Computer ကုိ Restart ျပန္လုပ္လုိက္သည့္အခါတြင္ 'Start menu' တြင္ 'Control panel' ကုိ မျမင္ရေတာ့ပါ။

Changing the Registered Owner and Registered Organization
1. Starting Regedit
2. Go to HKEY_LOCAL_MACHINE/SOFTWARE/Microsoft/Windows NT/CurrentVersion
3. From there you can edit the name in the RegisteredOwner key and RegisteredOrganization key on the right panel by Double Click.

To speed up the Start Menu
1. Start the REGEDIT program
2. Go to HKEY_CURRENT_USER/Control Panel/Desktop/
3. In the right panel, Name it MenushowDelay
4. Select a value from 1-10, 0 being the fastest.

Hiding Internet Option Tabs
1. Open Registry Editor.
2. Go to HKEY_CURRENT_USER/Software/Policies/Microsoft
3. Then Right Click on the Microsoft task pane, and select New>Key from pop-up menu.
4. When New Key #1 appear, type 'Internet Explorer'.
5. On the
text of 'Internet Explorer', right click again, then select New>Key from pop-up menu.
6. Rename New Key to 'Control Panel' by typing.
7. On the 'Control Panel' right click and from the pop-up menu select 'New>DWORD Value'.
8. When appear New Value #1 in the right panel, retype 'Security Tab'.
9. Double Click 'Security Tab' and select 'Modify' to open.
10. When appear 'Edit DWORD Value data: change to 1 to active and click OK button.
11. Then Restart Computer again, you can't see in the Internet Options (dialog box),
Security (tab).
12. Otherwise, you can changed anyone options.
(for example; In the New Value #1 'General', 'Privacy', 'Content', 'Connections', 'Programs', 'Advanced'.


2007-10-15

Popuri Widget!

Do you want to show to the world how popular your website is? Use popuri widget! It will show your Google Pagerank, Alexa Rank, Yahoo backlinks and Technorati linking blogs.

Just copy & paste the code wherever you wish to display it.


My Popularity (by popuri.us)


My Popularity (by popuri.us)


Ref:http://181bayintnaung.blogspot.com

2007-10-09

How to add Latest News from PhatPa.com in a blog?


(1) http://www.blogger.com တြင္ Login ၀င္ပါ။ (2) "Manage Your Blog" တြင္ Layout ကိုႏွိပ္ပါ။ 3) Side bar ဘက္တြင္ "Add Page Element" ကို ႏွိပ္ပါ။ 4) Feed တြင္ "Add To Blog" ကို ႏိွပ္ပါ 5) "Feed URL" တြင္ http://www.phatpa.com/?q=rss.xml ကို ထည့္သြင္းပါ။ "Continue" ကိုႏွိပ္ပါ။ 6) Title ကို လည္းသင္ႏွစ္သက္သလိုျပင္လို႔ရပါတယ္။ Show ကုိ ဒီတိုင္းပဲ 5 Items ထားလိုက္ပါ။ ၿပီးေတာ့ "SAVE CHANGES" ကို ႏွိပ္လိုက္ရင္ သင့္ Blog မွာ PhatPa.com မွ ေနာက္ဆံုး သတင္းမ်ား ေပၚလာပါမည္။ ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း သူ႔အလိုလို update ျဖစ္ေနပါမည္။

Ref: http://phyowaikyaw.blogspot.com

2007-10-06

Pocket Internet (အိတ္ေဆာင္ အင္တာနက္)



အပုိင္း(၁)
အက္ေဆးမ်ား

အင္တာနက္ သမုိင္းအက်ဥ္း
မစတင္မီကာလ

1866- အတၱလႏၱိတ္သမုဒၵရာကုိျဖတ္၍ တယ္လီဖုန္းေကဘယ္ႀကိဳးကုိ ပထမဆုံးခ်ထားခဲ့ပါတယ္။ ယင္းသည္ ကမၻာ့တုိက္ႀကီးမ်ား အလ်င္အျမန္ ဆက္သြယ္ေရးအတြက္ ျဖစ္ႏုိင္သည္ဟု သ႐ုပ္ျပလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ၀ိတုိရိယ ဘုရင္မႀကီးႏွင့္ သမၼတ ဂၽြန္ဆင္ တုိ႔အၾကား ထုိေကဘယ္ကုိ သုံး၍ အျပန္အလွန္သတင္းမ်ား ေပးပုိ႔ ခဲ့ၾကသည္။

1943- အလန္တာရင္း (Alan Turing) က ကုိလုိဆပ္ (Colossus) ကုိ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ ယင္းစက္သည္ ဒုတိယကမၻာစစ္အတြင္းက ဂ်ာမန္တုိ႔၏ ဆက္သြယ္ေရးကို နားေထာင္ကာ စကား၀ွက္မ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ႏုိင္ခဲ့ သည္။ ကမၻာ၏ အေစာဆုံး Program ပါေသာ Computer ဟု ဆုိႏုိင္သည္။

1945- "As We May Think" ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ Atlantic Monthly Magazine တြင္ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ေဆာင္းပါးသည္ ေရွ႕ေရးကို ႀကိဳေတြးထားသကဲ့သုိ႔ပင္ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ယင္းေဆာင္းပါးကုိ ေရးခဲ့သူမွာ ေနာင္တြင္ အမ်ဳိးသားသိပၸံအဖဲြ႕၏ ပထမဆုံး ဒါ႐ုိက္တာျဖစ္လာခဲ့သူ Vannevar Bush ျဖစ္သည္။ သူက ယင္းေဆာင္းပါး တြင္ memex ဟု ေခၚေသာ စက္တစ္မ်ဳိးကုိ ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့သည္။ Microfilm ကုိ အေျခခံထားေသာ memex သည္ user ကုိ အလ်င္အျမန္ သတင္းအခ်က္အလက္ျပန္ရယူေပးႏုိင္ေအာင္ ဆက္သြယ္ေပးႏုိင္ပါလိမ့္မည္။ ယင္းမွာ Web မေပၚခင္ လြန္ခဲ့ေသာ အႏွစ္ (50) နီးပါးက စိတ္ကူးျဖစ္သည္။

1948- AT & T ၏ Bell labs မွ သခ်ာၤပညာရွင္ Claude Shannon သည္ Mathematical Theory of Communication ဟူေသာ စာအုပ္ကုိ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ သူ၏ Theory အရ မည္သည့္ Channel မွမဆုိ သတင္းအခ်က္အလက္ သယ္ေဆာင္ႏုိင္ေသာ စြမ္းရည္ကုိ တြက္ခ်က္ရယူႏုိင္သည္ဟု ဆုိသည္။ သူ႔ Theory တြင္ binary information တစ္ခုကုိ ေဖာ္ျပရန္ 'bit' ဟူေသာ စကားလုံးကုိ စတင္မိတ္ဆက္ေပးခဲ့သည္။ Shannon ၏ စြမ္းေဆာင္မႈသည္ Information Theory ႏွင့္ Internet အပါအ၀င္ ေခတ္သစ္ဆက္သြယ္ေရး စနစ္မ်ားအားလုံးကုိ အေထာက္အကူျပဳခဲ့သည္။

1958- ကမၻာပတ္လမ္းေၾကာင္းအတြင္း ပထမဆုံး ၿဂိဳလ္တုျဖစ္ေသာ စပြတ္နစ္ ပစ္လႊတ္ခဲ့ျခင္းကို တုန္႔ျပန္ေသာ အားျဖင့္ သမၼတ Dwight D. Eisenhower သည္ အာကာသဖံြ႕ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးႏွင့္စစ္ေရး Program မ်ားကို အေပၚစီးမွ ေစာင့္ၾကည့္ႏုိင္ရန္ Advanced Research Project Agency (ARPA) ကုိ ဖန္တီးခဲ့သည္။ ARPA ၏ အက်ဥ္းအဓိပၸါယ္တြင္ computer ႏွင့္ ဆက္သြယ္ေရးစနစ္အသစ္မ်ားကို တီထြင္ဖန္တီးေတာ့မည့္ သေဘာကို လည္းေဆာင္ပါသည္။

1960- မက္ဆက္ခ်ဴးဆက္ ျပည္နယ္ နည္းပညာသိပၸံ (Massachusetts Institute of Technology- MIT) မွ သုေတသီ J.C.R Licklider က "Man- Computer Symbiosis" ဟူေသာ စာတမ္းတစ္ေစာင္ကို ေရးသား ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ျပႆနာ (Problems) မ်ားကို ေျဖရွင္းရာတြင္ အဖုိးတန္ေသာ အခ်ိန္ကို ေခၽြတာႏုိင္ၿပီး ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ရန္ လူႏွင့္ စက္တုိ႔ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္ေသာ နည္းလမ္းမ်ားကို ယင္းစာတမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

1961- MIT မွ သုေတသီ Leonard Kleinrock က packet switching theory ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ပထမဆုံး စာတမ္းတစ္ေစာင္ ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ အေသတပ္ဆင္ထားေသာ ဆားကစ္ (fixed circuits) မ်ားမွ တစ္ဆင့္ information ကုိ ေပးပုိ႔ျခင္းထက္ အထုပ္လုိက္ျပဳလုပ္ထားေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား (packages of information) ကုိ သြက္လက္စြာ ျဖတ္သန္းခြင့္ျပဳခဲ့ပါက information အတြက္ အလြန္ေကာင္း မြန္ေသာ ေဆာင္ရြက္မႈကို ရရွိေစႏုိင္သည္ဟု ယင္းစာတမ္းက ARPA မွ သိပၸံပညာရွင္မ်ားကို အသိေပး လႈံ႔ေဆာ္ ခဲ့သည္။

1962- ႏ်ဴကလီယား တုိက္ခုိက္မႈခံခဲ့ရပါက ဆက္သြယ္ေရးကြန္ယက္မ်ား ျပတ္ေတာက္မသြားဘဲ ဆက္လက္ ရွင္သန္ေနေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေသာ Rand Corporation မွ သိပၸံပညာရွင္ Paul Baran က သတင္းအခ်က္ အလက္မ်ားကို ျဖန္႔ျဖဴးေပးႏုိင္ေသာ computer ကြန္ယက္ကုိ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ကြန္ယက္တစ္ခု ကို nodes မ်ားစြာျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားေသာ သူ၏ model မွာ အေျပာင္းအလဲ တစ္ရပ္ပင္ျဖစ္သည္။ ယင္းတြင္ messages ကုိ blocks မ်ားအျဖစ္ ခဲြပစ္ၿပီး ယင္း block တစ္ခုစီကုိ သူတုိ႔၏ ေနာက္ဆုံး destination ဆီသုိ႔ မတူညီေသာ လမ္းေၾကာင္းတစ္ခုစီျဖင့္ သယ္ေဆာင္သြားမည္ျဖစ္သည္။ အဓိပၸါယ္မွာ packet-based network တစ္ခုကုိ ဆုိလုိပါသည္။

1965- ကြန္ယက္အမ်ဳိးအစား အသစ္တစ္ခုကို ျဖတ္ကာ transmission အတြက္ messages မ်ားကို ၿဖိဳခဲြေပး ေသာ နည္းလမ္းတစ္ရပ္ကို ေဖာ္ျပရန္ အမ်ဳိးသား ႐ူပေဗဒ ဓာတ္ခဲြသုေတသန (NPL) (National Physical Laboratory) မွ ၿဗိတိသွ်လူမ်ဳိး သုေတသီ Donald Davies က 'packet' ဟူေသာ စကားလုံးကုိ ပထမဆုံး အသုံး ျပဳခဲ့သည္။ Davies ၏ စိတ္ကူးမွာ Paul Baran ၏ တစ္ဆင့္ခံ ျဖစ္သည္ဟု ဆုိႏုိင္သည္။ သူ၏ work သည္ စစ္ ေရးထက္ လူထုဆက္သြယ္ေရးကို ပုိ၍ အာ႐ုံစိုက္ထားခဲ့သည္။
ARPA က ယင္း၏ ကြန္ယက္ခ်ိတ္ထားေသာ ကြန္ပ်ဴတာမ်ားကို ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ဦးေဆာင္ခဲ့ သည္။ ယင္းလုပ္ငန္းတြင္ တစ္စကၠန္႔တြင္ 2000 bits ရွိေသာ တယ္လီဖုန္း Link ကုိ သုံးကာ မက္ဆက္ခ်ဴးဆက္ ျပည္နယ္ႏွင့္ ကာလီဖုိးနီးယား တုိ႔ရွိ စက္ႏွစ္လုံးကို ဆက္သြယ္မႈလည္း ပါ၀င္သည္။
Ted Nelson က ဤေ၀ါဟာရကို 'hypertext' ဟု အမည္ေပးခဲ့သည္။

1967- ARPA မွ ကြန္ပ်ဴတာသိပၸံပညာရွင္ Larry Roberts က dial up telephone lines မ်ားအေပၚ အေျခခံ ေသာ ျမန္ဆန္စြာ transfer အင္အားေကာင္းသည့္ network အတြက္ design တစ္ခုကို တင္ျပခဲ့သည္။ London တြင္ Donald Davies က အေစာပုိင္း စမ္းသပ္မႈျဖစ္ေသာ packet switching ကုိ အေျခခံသည့္ National Physical Laboratory Data Network ကုိ တည္ေဆာက္ေနသည္။ ေအာက္တုိဘာလတြင္ Association for computing Machinery Symposium တြင္ "ARPA net" network အတြက္ design တစ္ခု ကို တည္ေဆာက္ရန္ အႀကံျပဳထားေသာ ပထမဆုံး စာတမ္းတစ္ေစာင္ကို Roberts က တင္ျပခဲ့သည္။
Packet networks သုေတသနျပဳမည့္ အဖဲြ႕သုံးဖဲြ႕ (ARPA, RAND ႏွင့္ NPL) မွ ကုိယ္စားလွယ္မ်ားသည္ ပထမဆုံးအႀကိမ္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

1968- Interface Message Processors (IMPS) မ်ားကို တည္ေဆာက္ရန္ ကန္ထ႐ိုက္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ experimental ARPA network အတြက္ Bolt, Beranek ႏွင့္ Newman (BBN) တုိ႔ ဆုရခဲ့သည္။

The Arpanet age
1069- စတင္းဖုိ႔ဒ္တကၠသုိလ္၊ ေလာ့အိန္ဂ်ယ္ရွိ ကာလီဖုိးနီးယားတကၠသိုလ္ (University of California of Los Angeles (UCLA)၊ စင္တာဘာဘရာရွိ ကာလီဖုိးနီးယား တကၠသုိလ္၊ ယူတာတကၠသုိလ္တုိ႔တြင္ ပထမဆုံး ARPA network hosts ေလးခုကို တပ္ဆင္ၿပီး ယင္းတုိ႔ကို AT & T က 50 kbps lines မွ တဆင့္ ဆက္သြယ္ ႏုိင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးထားသည္။ ပထမဆုံး မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ေသာ network မွာ ေအာက္တုိဘာလတြင္ ပ်က္စီးခဲ့ရသည္။ ထုိသို႔ျဖစ္ရျခင္းမွာ UCLA မွ စတင္းဖုိ႔ဒ္ ကြန္ပ်ဴတာကုိ ဆက္သြယ္ရန္ႀကိဳးပမ္းေသာအခါ LOGIN ၏ G ဆုိေသာ အကၡရာက ၀င္ေရာက္လာေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
Bell labs မွ Ken Thompson ႏွင့္ Dennis Ritchie တုိ႔သည္ အင္တာနက္၏ အေျခခံျဖစ္လာႏုိင္ေသာ ေရွးဦး operating system ျဖစ္သည့္ Unix ကို တီထြင္သည္။
Compuserve သည္ computer time sharing service အျဖစ္ အေမရိကန္အာမခံ ကုမၸဏီတစ္ခုတြင္ စတင္ လႈပ္ရွားလာသည္။
Remote terminal တစ္ခုမွ ကြန္ပ်ဴတာကို control လုပ္ႏုိင္သည္။ လူမ်ားကို log into လုပ္ရာတြင္ အေထာက္အကူျပဳေသာ program တစ္ခုျဖစ္သည္။

1970- ဟာေ၀ယံကၽြန္းေလးကၽြန္းေပၚ၌ ကြန္ပ်ဴတာမ်ားအၾကား data မ်ားကို အျပန္အလွန္ ဖလွယ္ေပးႏုိင္ေသာ စနစ္တစ္ခုျဖစ္သည့္ Alohanet ကုိ Norman Abramson က တီထြင္ခဲ့သည္။

1972- BBN မွ Ray Tomlinson က ပထမဆုံး e-mail program ကုိ ေရးသားသည္။ e-mail address မ်ားတြင္ @ ဆုိေသာ အမွတ္အသားကုိ အသုံးျပဳကာ တည္ေဆာက္ထားသည္။ ဇူလုိင္လတြင္ Larrry Roberts က စာရင္း လုပ္ထားႏုိင္ေသာ ပထမဆုံး program ကို တီထြင္သည္။ ယင္းသည္ ပထမဆုံး စစ္မွန္ေသာ e-mail client ထံ သုိ႔ messages မ်ားကို ေပးပုိ႔ႏုိင္သည္။ ျပန္ၾကားႏုိင္သည္။
ပထမဆုံး အမ်ားျပည္သူမ်ားကုိ သ႐ုပ္ျပခဲ့ေသာ ARPA network ကုိ ၀ါရွင္တန္ရွိ ဟီလတန္ဟုိတယ္တြင္ က်င္းပေသာ ကြန္ပ်ဴတာဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ ႏုိင္ငံတကာ ကြန္ဖရင့္တြင္ ျပသခဲ့သည္။ ယင္းျပပဲြတြင္ စက္အလုံး ၄၀ ပါ၀င္ျပသခဲ့သည္။

1973- ARPA network သည္ လန္ဒန္ွရွိ University College ႏွင့္ ေနာ္ေ၀းတြင္ တည္ေဆာက္ထားေသာ Royal Radar တုိ႔ကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရွိ စက္မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္ရန္ ေဆာင္ရြက္သည္။
ဟားဗတ္တကၠသုိလ္မွ ပီအိခ်္ဒီ ေက်ာင္းသား Bob Metcalfe က Ethernet (ပုိမုိသစ္လြင္ၿပီး ျမန္ဆန္ေသာ ကြန္ယက္မ်ား ခ်ိတ္ထားသည့္ ကြန္ပ်ဴတာမ်ား) ႏွင့္ ဆုိင္ေသာ အယူအဆတစ္ရပ္ကို ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္။ သူ၏ တီထြင္မႈကုိ ကာလီဖုိးနီးယား ျပည္နယ္ပါလုိ႔အယ္တုိ႔ရွိ Xerox PARC မွ ကြန္ပ်ဴတာမ်ားႏွင့္ ပထမဆုံးအႀကိမ္ စမ္းသပ္ခဲ့သည္။

1974- ပထမဆုံးေသာ Commercial packet-switched networking service ျဖစ္ေသာ Telenet ကို BBN က ထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။ ကြန္ယက္မ်ားကိုျဖတ္၍ data packets ေတြကို transmission လုပ္ရာတြင္ စီမံခန္႔ခဲြေသာ နည္းလမ္းသစ္တစ္ရပ္ျဖစ္သည့္ သူတုိ႔၏ Transmission Control Protocol (TCP) အတြက္ Vint Cerf နဲ႔ Bob Kahn တုိ႔က ပထမဆုံး အေသးစိတ္ အခ်က္အလက္မ်ားကို ျဖန္႔ေ၀ခဲ့ပါသည္။

1975- Microsoft ကုိ ဘီလ္ဂိတ္က တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး Paul Allen က microcomputers မ်ားအတြက္ software ကုိ ထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွသည္ ဟာေ၀ယံကၽြန္းႏွင့္ UK အထိ ၿဂိဳလ္တု links မ်ားကိုျဖတ္ကာ TCP ၏ mailing list ကုိ Arpanet တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ သုိ႔မဟုတ္ စတင္ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္။

1976- UK ရွိ Malvern တြင္ တည္ေထာင္ထားေသာ Royal Signals and Radar မွစ၍ ဒုတိယေျမာက္ အယ္လီဇဘက္ ဘုရင္မႀကီးက ပထမဆုံးအႀကိမ္ royal e-mail ကုိ ပို႔ခဲ့သည္။
Bell Labs မွ သုေတသီမ်ားက Unix-to-Unix Copy program ကုိ ပုိမုိေကာင္းမြန္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ သည္။ ယင္းသည္ ေနာင္တြင္ basis of Usenet ကုိ ဖဲြ႕စည္းလာခဲ့သည္။
Cryptographer ႏွင့္ လုံၿခဳံမႈကာကြယ္ေရးဆုိင္ရာ ေရွ႕ေန Whitfield Diffie ႏွင့္ Electrical အင္ဂ်င္နီယာ Martin Hellman တုိ႔က public key cryptography ကုိ တီထြင္ခဲ့သည္။

1977- MIT မွ သုေတသီသုံးဦးျဖစ္သူ Ron Rivest, Adi Shamir ႏွင့္ Len Adleman တုိ႔သည္ encrypting messages အတြက္ public key method (စနစ္) တစ္ခုျဖစ္ေသာ RSA algorithm (အတုိေကာက္မွာ သူတုိ႔ နာမည္ေပၚတြင္ မူတည္သည္) ကုိ တီထြင္ခဲ့သည္။

1978- TCP protocol ကုိ Internet protocol (IP) အသစ္အျဖစ္ ဖန္တီးကာ အစိတ္အပုိင္းႏွစ္ခု ခဲြပစ္ခဲ့သည္။ ဤ protocol ကုိ အသုံးျပဳႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးေသာ network မ်ားကို internet အျဖစ္ လူသိမ်ားသည္။ ဤကဲ့ေသာ internet မ်ားကို စုေပါင္းကာ ပုိမုိက်ယ္ျပန္႔ေသာ internet ကုိ တည္ေဆာက္ထားသည္။

1979- ေျမာက္ပုိင္းကာလုိလုိင္းနားတကၠသိုလ္မွ Steve Bellovin ( ) Duke တကၠသိုလ္မွ Jim Ellis ႏွင့္ Tom Truscott တုိ႔က Usenet ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့ၾကသည္။
Emoticons (smileys မ်ားအျဖစ္လည္း သိထားၾကသည္) မ်ားကို Arpanet Msg Group mailing list ေပၚတြင္ ပထမဆုံးအျဖစ္ အသုံးျပဳခဲ့သည္။
Richard Bartle ႏွင့္ အဂၤလန္ႏုိင္ငံ အက္ဆက္တကၠသိုလ္မွ Roy Trubshaw တုိ႔သည္ role-playing games အတြက္ ပထမဆုံးေသာ multiuser dungeon software ကုိ တီထြင္ခဲ့သည္။

1981- IBM က ပထမဆုံးေသာ personal computer (PC) ကုိ ထုတ္လုပ္ခဲ့သည္။ ယင္းတြင္ Microsoft ၏ DOS operating system ကုိ တပ္ဆင္ခဲ့သည္။
အမ်ဳိးသားသိပၸံအဖဲြ႕ (The National Science Foundation (NSF) က CSNET backbone (ေက်ာ႐ုိး) ကုိ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ ယင္းသည္ ပညာရွင္မ်ား၊ သုေတသီမ်ားအေနျဖင့္ Arpanet ကုိ access လုပ္စရာမလုိဘဲ အသုံးျပဳႏုိင္ေသာ network အသစ္တစ္မ်ဳိးျဖစ္သည္။

The Internet Age
1982- European Unix Network ေခၚ EUNET ကုိ UK ၊ ဒိန္းမတ္၊ ဆီြဒင္ႏွင့္ နယ္သာလန္တုိ႔အၾကား e-mail ႏွင့္ Usenet services မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ေပးရန္ တီထြင္ခဲ့ၾကသည္။
Electronic networks မ်ားတြင္ အေစာပုိင္းက ဒုကၡေပးခဲ့ေသာ addressing system ကို အစီအစဥ္တက် ရွိေစရန္အတြက္ Wisconsin တကၠသုိလ္တြင္ Domain Name System (DNS) ကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။
UK ၏ Joint Academic Network ျဖစ္ေသာ JANET ကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ PC ကို အေျခခံေသာ Local area networks ကို စတင္သုံးမႈသည္ တစ္စတစ္စ က်ယ္ျပန္႔ကာ တုိးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးလာသည္။

1983- TCP/IP ကုိ ARPA မွ တရား၀င္ သုံးစဲြခဲ့သည္။ အေမရိကန္ကာကြယ္ေရးဌာနသည္ အင္တာနက္ ဆက္သြယ္မႈ၏ အေျချပဳရာ ေနရာျဖစ္သည္။

1984- Cyberspace ေခၚ ေ၀ါဟာရကုိ ၀ီလီယံဂစ္ဆင္၏ Neuromancer ေခၚ ၀တၳဳစာအုပ္တြင္ ပထမဆုံး ေတြ႕ရသည္။ Nets ၏ နာမည္ေက်ာ္ အသုိင္းအ၀ုိင္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ The Well ကုိ Stewart Brand, Larry Brilliant ႏွင့္ အျခားပုဂၢိဳလ္မ်ားက စတင္ခဲ့သည္။ ယင္းသည္ အီလက္ထရြန္းနစ္ေဆြးေႏြးမႈမ်ားအတြက္ အေရး ပါေသာ ေနရာတစ္ခုျဖစ္လာသည္။ Macintosh ကြန္ပ်ဴတာပထမဆုံး ေပၚလာသည္။

1985- CSNET အယူအဆအရ NSF ကုိ တည္ေဆာက္သည္။ NSFNET ကို ဖန္တီးလုိက္သည္ႏွင့္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရွိ supercomputing centres ငါးခုကို ဆက္သြယ္ေပးသည့္ အလြန္လ်န္ျမန္ေသာ backbone ျဖစ္လာသည္။ NSFNET ေပၚေပါက္လာသျဖင့္ network အေသးကေလးမ်ား အႏံွ႔အျပား ေပၚလာသည္။
America Online (AOL) သည္ Quantum Computer Services မ်ားအေနျဖင့္ စတင္အသက္၀င္လာသည္။
1986- The Internet Engineering Task Force (IETF) ကုိ Arpanet ႏွင့္ ေသာ့ခ်က္က်ေသာ Internet gateway systems တုိ႔ႏွင့္ပတ္သက္၍ နည္းပညာဆုိင္ရာ ၫႇိႏႈိင္းရန္ ဖဲြ႕စည္းခဲ့သည္။
Network News Transport Protocol (NNTP) ကို Usenet ေပၚတြင္ UUCP ကို စတင္အစားထုိးႏုိင္ရန္ ျပဳလုပ္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ယင္းမွာ newsgroup data မ်ား ဖလွယ္ေရးတြင္ စံျပဳထားေသာ နည္းလမ္းအျဖစ္ ထားရွိရန္ ျဖစ္သည္။

1987- Usenet ႏွင့္ ကြန္ရက္မ်ား ဆက္သြယ္ရန္ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးအဖဲြ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္သည့္ UUNET ကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။
Bill Atkinson သည္ Apple Macintosh အတြက္ Hypercard ကို ေရးသားေပးသည္။ ယင္းမွာ ေစ်းကြက္တြင္ တင္ေရာင္းႏုိင္ေသာ hypertext ႏွင့္ hyper-media applications မ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္ ပထမဆုံး ကိရိယာတစ္ခုျဖစ္သည္။ (hypertext= ကြန္ပ်ဴတာတစ္ခုမွ အျခားတစ္ခုသုိ႔ ေရႊ႕ေျပာင္းႏုိင္ေသာ စာသား)

1988- ေကာ္နဲလ္တကၠသိုလ္မွ computer သိပၸံဘဲြ႕ရ Robert Morris ဆုိသူက Internet ေပၚတြင္ သုံးႏုိင္သည့္ မိမိဘာသာ ျပဳလုပ္စီမံႏုိင္သည့္ ပ႐ိုဂရမ္တစ္ခုကို တီထြင္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ worm ဟု ေခၚေနၾကေသာ အဆုိပါ program သည္ network ေပၚရွိစက္မ်ား၏ 10% သုိ႔မဟုတ္ သုံးစဲြသူ host 6000 ကုိ ဆက္သြယ္ႏုိင္သည္။
Internet relay chat (IRC) ကုိ ဖင္လန္ႏုိင္ငံမွ Jarkko Oikarinen က ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။

1989- ဂ်ာမနီႏုိင္ငံ Fraunhofer Institute က MP3 ဂီတ compression algorithm ကုိ မူပုိင္မွတ္ပုံတင္ လုိက္ သည္။
မက္ဆာခ်ဴးဆက္ျပည္နယ္တြင္ The World (world. std. com) ေခၚ ပထမဆုံး dial-up Internet Service Provider (ISP) ကုိ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။

1990- Arpanet သည္ သုေတသနလုပ္ငန္းတစ္ခုအျဖစ္မွ တရား၀င္ရပ္စဲခဲ့ၿပီး Network တစ္ခုျဖစ္လာသည္။ ဇူလုိင္လတြင္ John Perry Barlow ႏွင့္ Mitch Kapor တုိ႔က Electronic Freedom Foundation (EFF) ကုိ တည္ေထာင္သည္။

1991- CERN ေခၚ Europe's particle physics laboratory မွ HTML mark-up language ႏွင့္ HTTP protocol တုိ႔အတြက္ သုံးရန္ စာသားအေနအထားကုိသာ ၾကည့္႐ႈႏုိင္ေသာ Browser တစ္ခုကို တီထြင္ေဖာ္ထုတ္ခဲ့သည္။ ယင္းပစၥည္းျဖင့္ အေ၀းမွ သုေတသီမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခြင့္ ရရွိေစမည္ ျဖစ္သည္။ Tim Berners Lee က alt.hypertext news group သုိ႔ ပထမဆုံး အမ်ားသုံး Web software ကုိ ေပးခဲ့ သည္။ ဖင္လန္လူမ်ဳိး ေက်ာင္းသားတစ္ဦးျဖစ္သူ Linus Torvalds သည္ writing the operating system ႏွင့္ ပတ္သက္၍ စတင္ေဆာင္ရြက္သည္။ ယင္းသည္ ေနာက္ပုိင္းတြင္ Linux ျဖစ္လာသည္။ သတင္း ေရးသားရာတြင္ ပါ၀င္ေသာစာလုံးမ်ားကုိ သေကၤတမ်ားအျဖစ္ေျပာင္းလဲရာတြင္ တြက္ခ်က္မႈ အမ်ဳိး အစားတစ္ခု ျဖစ္သည့္ RSA ကို သုံးစဲြေသာ Pretty Good Privacy ၏ ပထမအမ်ဳိးအစားကို Phil Zimmerman ဆုိသူက ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ဆက္သြယ္မႈမ်ားအား NSFNET backbone ကုိ ပထမဆုံး အႀကိမ္အသုံးျပဳခြင့္ေပးလုိက္သည္။ မတ္လေက်ာ္လာသည့္အခါ ဆက္သြယ္မႈမ်ား သည္ 1 trillion bytes ထက္ ေက်ာ္လြန္သြားမည္ ျဖစ္သည့္အျပင္ တစ္လလွ်င္ 10 billion packet ရွိမည္ျဖစ္သည္။ မင္နီဆုိတာတကၠသုိလ္ က Gopher ေခၚ Web ႏွင့္သက္ဆုိင္ေသာ သတင္းမ်ားရွာေဖြမည့္ program တစ္ခုကို ထုတ္ျပန္လုိက္သည္။

1992- World Wide Web software ကုိ CERN က public domain အတြင္းသုိ႔ ျဖန္႔ခ်ိလုိက္သည္။ အင္တာ နက္သုံးစဲြသူမ်ား၏ ဦးေရမွာ ၁ သန္းေက်ာ္သြားၿပီ ျဖစ္သည္။

The Web Age
1993- Marc Andressen က ေရးသားထားေသာ Mosaic for X အမည္ရွိ ပထမဆုံး graphical browser ကို National Centre for Supercomputing Applications (NCSA) မွ ျဖန္႔ေ၀လုိက္သည္။
www ေပၚတြင္ ဆက္သြယ္မႈမ်ားမွာ 300,000% အထိ က်ယ္ျပန္႔လာေသာ္လည္း Gopher တုိးတက္မႈႏႈန္း မွာ 997% သာ ရွိေသးသည္။ Internic ကို အမ်ဳိးသားသိပၸံ ေဖာင္ေဒးရွင္းက တီထြင္လုိက္သည္။ ယင္းမွာ အင္ တာနက္မွတ္ပုံတင္လုပ္ငန္း စီမံခန္႔ခဲြမႈကို လမ္းၫႊန္မႈေပးရန္ျဖစ္သည္။

1994- Marc Andressen ႏွင့္ Jim Clark တုိ႔က Netscape ကုိ စတင္လုိက္ၿပီး ေႏြေႏွာင္းရာသီတြင္ Navigator browser ၏ ပထမပုံစံကို ထုတ္ျပန္လုိက္သည္။ Linus Torvalds က Linux kernel ၏ version 1.0 ကို ထုတ္ ေဖာ္လုိက္သည္။
www consortium ကို Web နည္းပညာမ်ားဖံြ႕ၿဖိဳးေရးအတြက္ ဦးေဆာင္မႈေပးရန္ ဖဲြ႕စည္းလုိက္ၿပီး Tim Berners-Lee ကုိ ၫႊန္ၾကားေရးမွဴးခန္႔သည္။
အေမရိကန္လူမ်ဳိး ေရွ႕ေနႏွစ္ဦးျဖစ္ေသာ Laurence Canter ႏွင့္ Martha Siegel တုိ႔သည္ Usenet တြင္ သူတုိ႔၏ green card lottery ေခၚ ထီလုပ္ငန္းကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ေၾကာျငာခဲ့ရာမွ အင္တာနက္သမုိင္းတြင္ နာမည္အပ်က္ဆုံး လူမ်ားျဖစ္သြားခဲ့သည္။
Pizza Hut ဆုိသူက internet ေပၚမွ အမွာစာမ်ား ရရွိေအာင္ စတင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ First Virtual ေခၚ ပထမဆုံး internet ဘဏ္လုပ္ငန္းကို စတင္ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။ Vladimir Levin ဆုိသူ ႐ုရွားလူမ်ဳိး computer ကၽြမ္းက်င္သူတစ္ဦးသည္ Citibank မွ ေဒၚလာသန္းေပါင္းမ်ားစြာကို ခုိးယူ ခဲ့သည္။ သူသည္ ပထမဆုံး internet ဘဏ္သူခုိးျဖစ္သည္။

1995- Web သည္ internet ဆက္သြယ္မႈတြင္ အႀကီးဆုံး အစိတ္အပုိင္းတစ္ခုျဖစ္လာသည္။ Sun Microsystem က Java ကို တီထြင္လုိက္သည္။ Real Audio ေခၚ audio streaming product အမ်ဳိးအစား ေပၚလာသည္။ ယခုအခ်ိန္အထိ ပုဂၢလိကပုိင္ျဖစ္ေနေသာ Compuserve ႏွင့္ AOL network မ်ားသည္ ပထမ ဆုံးအႀကိမ္ internet ကုိ dial-up access ကို ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။
Netscape ကုမၸဏီသည္ စတင္ဖဲြ႕စည္းၿပီး 14 လအၾကာ 1995 ခု ၾသဂုတ္လ 8 ရက္ေန႔တြင္ ျပည္သူမ်ားသုိ႔ ရွယ္ယာ 5 သန္းဖုိး ထုတ္ေရာင္းလုိက္သည္။ ရွယ္ယာမ်ား စတင္ေရာင္းခ်စဥ္က တစ္ေစာင္လွ်င္ 28 ေဒၚလာေစ်း ရွိၿပီး အေရာင္းပိတ္ခ်ိန္တြင္ 58.25 ေဒၚလာ ေပါက္ေစ်းရွိသည္။ ကုမၸဏီပုိင္ဆုိင္မႈ အရပ္ရပ္တန္ဖုိးမွာ 2 ဘီလီယံ ရွိၿပီးလွ်င္ ရွယ္ယာမ်ား ေရာင္းခ်သည့္ ပထမေန႔တြင္ ပူးတဲြတည္ေထာင္သူ Jim Clark သည္ ေဒၚလာ 663 သန္း ရရွိသည္။ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ရွယ္ယာေစ်းႏႈန္းမွာ တစ္ေစာင္လွ်င္ ေဒၚလာ 170 အထိ တက္ခဲ့သည္။

1996- Microsoft ႏွင့္ Netscape တုိ႔ ႏွစ္ဦးစလုံးတြင္ ယင္းတုိ႔၏ third version ျဖစ္ေသာ browser မ်ားကို ထုတ္ေရာင္းကာ browser စစ္ပဲြကို စတင္ဆင္ႏဲႊလာၾကေတာ့သည္။
Internet ေပၚတြင္ မလုိလားအပ္ေသာ ျဖန္႔ျဖဴးမႈမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ US Communications Decency Act (CDA) ကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတြင္ ဥပေဒအျဖစ္ ျပန္ဌာန္းလုိက္သည္။ internet တယ္လီဖုန္းအသုံးျပဳ သည့္စနစ္ကို အေမရိကန္ ဆက္သြယ္ေရးကုမၸဏီမ်ားက အာ႐ုံစုိက္လာၾကသည္။ America's Carriers Telecommunication Association (ACTA) က စည္းမ်ဥ္းဥပေဒအရ သူတုိ႔ကသာ ဦးေဆာင္သင့္သည္ဟု အေၾကာင္းျပကာ IP telephony products မ်ားကို ပိတ္ပင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းသည့္အေနျဖင့္ Federal Communications Commission (FCC) သုိ႔ ေမတၱာရပ္ခံခ်က္တစ္ေစာင္ ေပးပုိ႔ခဲ့သည္။ FCC ကမူ လက္မခံခဲ့ ေပ။

1997- အဂၤါၿဂိဳဟ္ေပၚရွိ Pathfinder spacecraft မွ ထုတ္လႊင့္ခ်က္မ်ားကို လူအမ်ား ၾကည့္႐ႈရန္ နာဆာ၏ home page က 46 မိနစ္ၾကာ လႊင့္ထုတ္ေပးသည္။
Netscape က ယင္း၏ browser version 4 ကုိ Microsoft ထက္ဦးေအာင္ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ထုိ႔အတြက္ Microsoft ႏွင့္ ျပႆနာတက္ခဲ့ရသည္။

1998- Netscape က သူတုိ႔ browser သာမက browser ၏ source code မ်ားကိုပါ အခမဲ့ ျဖန္႔ျဖဴးေပးမည္ဟု ေၾကညာခဲ့သည္။ ဤသည္မွာ software ကုမၸဏီတစ္ခု၏ မေလ်ာ့ေသာ လႈပ္ရွားမႈတစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္သည္။ သီးျခား ဌာနခဲြတစ္ခုျဖစ္ေသာ Mozilla.org ကို လုပ္ငန္း၏ open source element အေပၚ အေျခခံေသာ products မ်ားကို create လုပ္ရန္ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။
Network Solution တြင္ domain ၂ သန္းခန္႔ မွတ္ပုံတင္ထားသည္။ Microsoft သည္ anti-trust trial ကို ေအာက္တုိဘာလတြင္ စတင္စစ္ေဆးခံခဲ့ရသည္။

1999- Day traders မ်ားသည္ မိမိတုိ႔၏ PC မ်ားကို internet ႏွင့္ခ်ိတ္ဆက္ကာ stock ႏွင့္ ရွယ္ယာ အေရာင္း အ၀ယ္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။ electronic trading ကို အထူးအားထား ေဆာင္ရြက္ေသာ အေမရိကန္ လူမ်ဳိး စေတာ့ပဲြစား Charles Schwab သည္ ဘ႑ာေရးႏွစ္ကုန္တြင္ ယင္းေစ်းကြက္၌ 25.5 ဘီလီယံဖုိး ျမႇပ္ႏွံ ထားႏုိင္ခဲ့သည္။ ယင္းအခ်က္မွာ Merrill Lynch ကဲ့သုိ႔ေသာ ပဲြစားေဟာငး္ႀကီးမ်ား၏ လုပ္ရပ္ထက္မ်ားစြာ သာ လြန္ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။
မယ္လီဆာ Virus ေၾကာင့္ Microsoft ႏွင့္တကြ computer ေလာကတစ္ခုလုံး အထိနာခဲ့သည္။ AOL ႏွင့္ Microsoft တုိ႔ Chat software ႏွင့္ပတ္သက္တုိက္ခုိက္လာခဲ့ၾကသည္။ ျပႆနာမွာ Microsoft ကုိ သုံးေသာ user မ်ားကုိ AOL က ဟန္႔တားရန္ ႀကိဳးပမ္းေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
Microsoft ၏ Web-based e-mail service ျဖစ္ေသာ hotmail ၿပိဳကဲြသြားေသာေၾကာင့္ ယင္း၏ သန္း ၄၀ ေသာ accounts ကုိ access လုပ္ရာတြင္ password မလုိဘဲ လုပ္ခြင့္ျပဳခဲ့သည္။
ႏုိ၀င္ဘာတြင္ တရားသူႀကီး ေသာမတ္ပင္ဖီးလ္က Microsoft သည္ consumer interests မ်ားကို ဒုကၡေပး ၿပီး internet ေစ်းကြက္တြင္ မ႐ုိးေျဖာင့္ေသာ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈကို ျပဳခဲ့သည္ဟု ဆုံးျဖတ္ခဲ့သည္။

Ref: ေမာင္ကြန္ပ်ဴတာ (အိတ္ေဆာင္အင္တာနက္)
-ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါဦးမည္
Up